Tedarik Zinciri Krizine Blockchain Çözümü

Uzun yıllardır küresel dünya ve getirdiği yararlardan söz eder dururuz. Küresel pazarlar için tedarik zincirleri sorunsuz devam ederken bir anda küresel dünya birbirinden koptu ve tedarik zincirlerinden bazıları kırıldı. Artık zincirler eskisi kadar birbirine sıkıca bağlı değil.

Küresel ölçekte hizmet sağlayan turizm, seyahat, taşımacılık, lojistik, konaklama, restoran, tüketici ürünleri,ilaç ve sağlık sektörü başta olmak üzere tüm dünyada COVID-19 etkisi ile tedarik zincirleri bozuldu.

Dünya böyle bir krize hazır değildi ve önlemini almamıştı. Bu durum imalatçıları, ithalatçıları, ihracatçıları önemli ölçüde etkiledi. Şu anda dünyada üretim durma noktasına geldi. Bildiğiniz gibi neredeyse hiç bir ürünün bütün aksamları tek bir yerde üretilmiyor. Bütün dünyadan hammaddeler, yardımcı ekipman, montaj sanayi ürünleri, yedek parçalar toplanıyor ve birleştirilip tek bir ürün haline geliyor.

Üreticilerin önemli ölçüde etkilendiği 3 temel sorun görünüyor.

1. Hammadde tedariğinde büyük ölçüde ithalata bağımlı olması
2. Satışların tahmin edilebilirliğinin olumsuz yönde etkilenmesi ve tüm tedarik zinciri planlamalarının söz konusu satış tahminleri üzerinden yapılması
3.  Değer zincirinin tüm paydaşlarının (tedarikçiler, üreticiler, müşteriler, vb.) etkilenmesi ile iş problemlerinin komplikasyonunun artması.

Tedarik zincirinin ne kadar hızlı geliştiğini gösteren görsel. Yıl yıl hız açısından artışını görebilirsiniz.. Aşağıdaki  grafikte şimdiye kadar tedarik zincirinin gelişim açısından kat ettiği yollar aktarılmış. 90 yılında süreç ayları bulurken günümüzü yaklaştıkça günler ile ifade ediliyor. Bu da tedarik zincirinin ne kadar hızlı geliştiğini ve üretim ve zaman açısından ne kadar önemli olduğunu bizlere gösteriyor.

COVİD-19 Tedarik Zinciri Olası Etkileri

Ülkemiz için tedarik zinciri büyük önem taşıyor. Türkiye büyük çoğunluğu montaj sanayii olduğu için parçaların neredeyse tümü yurtdışından geliyor ve burada montaj ediliyor. Tedarik zincirinin aksaması demek tüm üretimin duracağı anlamına geliyor.. 

Geçtiğimiz günlerde buna benzer bir olay yaşandı ve Korona Virüs için üretilmeye başlanan solunum cihazlarında tedarik sıkıntısı oluştu ve proje neredeyse yarıda kalabiliyordu.Bu tür önemli krizlerde sağlık sektörü için tedarik zincirinin bozulması ölümcül sonuçlar doğurabilir. Bu sebeple tedarik zinciri büyük önem taşımaktadır. 

Tedarik Zinciri Gelişim Süreci 

Tedarik Zinciri Çözümleri

Tedarik Zinciri sunan bir kaç blockchain projesine göz attık ve şu anda hali hazırda bir tedarik zinciri sistemine entegre edilmiş olan Algorand Projesine rastladık.
Şu anda kullanım durumu açısından aktif olarak yer alıyor.

Tedarik şirketinin adı DUST Identity şirket amacını şu şekilde : Tedarik Zincirlerinin Dijital Bütünlüğünü, Fiziksel Güvenliğini ve Uçtan Uca Görünürlüğünü Sağlama olarak açıklamış.

‘’DUST Identity’nin fiziksel nesneler ve dijital dünya için yenilikçi ve güvenli arayüzü ve Algorand’ın önde gelen blockchain protokolü ile kuruluşlar birlikte fiziksel nesneleri doğrulamak ve blockchain üzerindeki gerçek işlemleri doğrulamak için ölçeklenebilir ve test edilmiş yöntemler sağlayabilir.’’ Proje hakkında  Daha fazla bilgi edin

Gelelim asıl konumuza Tedarik Zincirleri ve Blockchain. Yukarıdaki projeyi inceledik ve neden Algorand Blockchain projesini seçtiklerini anlamaya çalıştık. Hadi gelin altında yatan teknolojiye bir göz atalım.

Tedarik Zinciri İçin Blockchain Çözümü Algorand

Algorand ölçeklenebilirlik ve işlem hızı ve işlem maliyetlerinin düşüklüğü sayesinde bu tür tedarik zinciri sorunlarına çözüm bulmayı amaçlıyor. Bu soruna çözüm olarak;

Algorand 2.0, merkezi olmayan uygulamalar (Dapps) ve Algorand platformunda oluşturulabilecek süreçleri önemli ölçüde genişleten önemli bir protokol yükseltmesidir. Tümü doğrudan Katman-1’de yerleşik olan bu yeni özellik paketiyle, performans veya güvenlikten ödün vermeden kurumsal ölçekte dağıtılmış uygulamalar oluşturulabilir.

Eğer bir tedarik zinciri sorunu yaşıyorsanız Algorand Blockchain üzerine kendi tedarik zinciri uygulamalarınızı inşa ederek bu sorunu çözebilirsiniz.
Peki Algorand Blockchain’ni diğer projelerden ayıran özellik nedir ? Neden Algorand üzerine inşa edelim ? Bunlar önemli sorular ve eğer mantıklı cevapları yoksa bir anlam ifade etmeyecektir.
Gelin birlikte bakalım tedarik zinciri için neden Algorand Blockchain’i seçmeliyiz;

• 4 saniyede yaklaşık 1000 blok onayı
• İşlem ücretlerinin çok düşük olması
• Pure Proof of Stake mekanizması ile çalışması
• Madencilik masraflarının olmaması
• Kolay yönetilebilirlik
• Tokanizasyon

ASA ( Algorand Standart Varlıkları )

İşletme, uyumluluk ve yasal gereklilikler için ihraççılar ve yöneticiler için isteğe bağlı ve esnek varlık kontrolleri. Bu tam olarak aradığımız şey.

• Küresel, dijital pazarlara erişim
• 7×24 aktarılabilirlik
• Anlık yerleşim
• Varlık kontrollerinin kolaylığı ve uygulanabilirliği
• Uygunluk ve raporlama gibi yönetimin verimliliği
• Varlık kontrollerinin kolaylığı ve uygulanabilirliği

Algorand’daki varlık tokenizasyonu bu zorlukları çözecek ve yüksek performanslı bir blok zincirinde artan çekirdek güvenliği, basitleştirilmiş kullanım ve işlem kesinliğinden yararlanacaktır.

İlk maddede küresel ve dijital pazar erişiminden söz ediliyor. Tedarik zinciri için olmazsa olmaz. Çünkü tedarik zincirinde tek bir ülkeye yada bir bölgeye değil aynı anda tüm dünyada tedarik zincirinin ulaşıyor olması gerekir.

7/24 aktarılabilirlik; Tedarik zinciri durmaksızın çalışan bir sistemdir tıpkı bir insan bedenine benzer ve durması bütün operasyonu etkileyecektir. Bu yüzden süreklilik önem arz etmektedir.

Raporlama; tedarik zinciri saf rapordan ibarettir ve ürünlerinizi, ham maddelerinizi bu raporlar sayesinde takip edebilirsiniz. Yukarıda sıralı liste Algorand avantajlarından sadece birkaçı.

Atomic Transferler

Atomik Transferler, bir dizi varlığı aynı anda birkaç taraf arasında aktarmak için güvenli bir yol sunar. Özellikle, birçok işlem birlikte gruplandırılır ve ya tüm işlemler yürütülür.
Gerçekten atomik, karma zaman kilitli sözleşmelere emanet veya güvene gerek yoktur. Bu, sorunsuz ve hızlı olan karmaşık transferlerin teknik yürütülmesinin yeni bir yoludur.

Algorand’ın küçük işlem ücretleri ile Atomik Transferlerin yürütülmesi inanılmaz derecede düşük maliyetlidir.

Yazımızın başında bir tedarik zinciri yönetiminin düşük maliyetli olması gerektiğinden bahsetmiştik. Çünkü tedarik zinciri neredeyse milyonlarca belkide milyarlarca işlemi gerçekleştirmesi, kayıt edilmesi, raporlanması ve tüm bunların düşük maliyetli olması gerekir. Atomic transferler bu duruma çözüm bulmuş görünüyor ve maliyeti minimuma düşürüyor.

• Basitleştirilmiş ve hızlandırılmış borç ödemeleri
• Verimli eşleştirme finansmanı
• Merkezi olmayan borsalar, Algorand Standart Varlıkları (ASA) ve Algorand Akıllı Sözleşmeleri (ASC1) ile birleştirildiğinde
• Karmaşık çok partili / çok varlıklı işlemlerin anında çözülmesi
• Herhangi bir çok taraflı ticaret örneği

Algorand Akıllı Sözleşmeleri

Algorand blok zincirinde uygulama ile maliyet ve risk azaltılırken, bu sözleşmelerin anında yerine getirilmesine izin verilir.

Mevcut geliştirme engellerini ortadan kaldıran Algorand’ın Katman-1 çözümü, görülmemiş hız, daha az karmaşıklık ve önemli ölçüde daha düşük maliyetlere sahip kullanım vakalarının çoğunu çözüyor.

Doğrudan Algorand’ın Katman-1’ine yerleştirilen bu sözleşmeler daha hızlı, daha ölçeklenebilir ve daha güvenlidir.

Algorand’ın küçük işlem ücretleri ile ASC1’lerin yürütülmesi inanılmaz derecede düşük maliyetlidir.

ASC1’ler tarafından yönetilen hesaplar için özel anahtar yönetimi gerekli değildir.

Bugünün ekonomisinde, güven ve yürütme sağlamak için aracılara dayanan bir dizi mevcut işlem vardır. Bu, tüketiciye teslimatta gereksiz gecikmelere ve maliyetlere yol açar. Bunlara örnekler:

• Çapraz zincir Atomik Transferler
• Düzenlenmiş ödemeler
• Ücret uygulaması
• Emanet hesapları
• Merkezi olmayan borsalar
• Geri ödeme validasyonu
• Teminatlı borç
• Yetki verilen / yüksek güvenlikli hesap yönetimi
• Oracles veya diğer zincir dışı veri sağlayıcıları ile arayüz

Yukarıda Algorand merkezi olmayan uygulamalar ( Dapp ) özelliklerini inceledik. Yazımızın başında değinildiği üzere tedarik zincirlerinin çok güvenli, hızlı, düşük maliyetli ve hızlı raporlanıyor olabilmesi anahtar etkenlerden başlıcaları. 

Eğer bir imalatçı, ihracatçı, ithalatçı iseniz kesin olarak sağlam bir tedarik zincirine ihtiyacınız olacaktır. Aksi halde bu tür krizlerde operasyonunuz duracak ve inanılmaz kayıplara yol açacaktır. Bu sağlık sektöründe biraz daha önem kazanıyor çünkü bunun sonuçları ölümcül olabiliyor ve insan hayatını riske edebiliyor. Güvenli bir tedarik zinciri için blockchain teknolojisi en önemli ve kanıtlanmış teknolojilerden birisi. Daha geç olmadan bütün işletmeler, üreticiler, sanayiciler biran önce tedarik zincirlerini blockchain ile entegrasyonlu hale getirmeleri gerekmektedir. Yukarıda incelediğimiz gibi bunun için Algorand Blockchain gayet uyumlu ve yeterli görünüyor.